T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
İSTANBUL / ESENLER - Ayvalıdere İlkokulu

BİLİMİN SESİ | Marie Curie Kimdir?

Marie Curie; radyum ve polonyum elementini keşfeden bilim insanıdır. Uranyum üzerine yaptığı çalışmalar sonucunda radyoaktiviteyi  keşfetmiştir. Tümörlerin tedavisinde radyasyon (Kanser için Işın Tedavisi) kullanımına yönelik ilk araştırmayı yaptı ve önemli tıbbi araştırma merkezleri olan Curie Enstitüleri'nin kurucusu oldu. Hem fizik hem de kimya alanında Nobel Ödülü kazanan tek kişidir.

Maria Salomea Sklodowska 7 Kasım 1867'de Polonya' nın Varşova şehrinde dünyaya geldi.  O zamanlar Varşova Rus İmparatorluğunun yönetimi altındaydı. Ailede bilim ile ilgilenmeyen neredeyse yoktu; dedesi fizik ve kimya öğretmeniydi, babası da fizik ve matematik üzerine çalışmalar yapıyordu. 10 yaşındayken annesi öldü ve yatılı okullara gitmek zorunda kaldı. Marie dahi bir çocuktu daha 15 yaşında liseden mezun olmuştu ve sınıf birincisiydi. Asi bir kız olan Marie aldığı eğitimlerin sonuna kadar gitmek istiyordu bu amacı için önüne bir çok engel çıkmış olsa da hepsinin üstesinden gelmeyi bir şekilde başardı. Marie liseden sonra illegal olan "Gezici Üniversitesine" katıldı ve burada zorlu şartların üstesinden geldi. Fransa'ya giderek Sorbonne Üniversitesine başladı. Üniversite de matematik, kimya ve fizik eğitimi aldı. Marie için bu dönüm noktası olmuştu çünkü doğduğu Polonya'da kadınlar üniversiteye gidemiyordu. Sonrasında Marie Fransız vatandaşlığına geçti ve "Manya" ismiyle doğan Marie ismini de fransız tarzına çevirmiş oldu. 1893 yazında daha 26 yaşındayken yüksek lisans derecesini fizik alanında tamamladı. Bilgiye olan inancı sürekli olarak eğitime devam etmesini sağladı.

 

Pierre Curie ile Evliliği

1895 yılında Paris'te Pierre Curie ile evlendi. Pierre yeni doktorasını yapmıştı ve 36 yaşındaydı. Bilime olan aşkları onları bir araya getirmişti. Çalışmalarını yürütebileceği bir  laboratuvar arıyordu ve Paris Endüstriyel Fizik ve Kimya Okulu'nun laboratuvarında bir araya geldiler. Pierre manyetizma konusunda araştırmalar yaparken, Marie uranyumdan gelen ışınları araştırmaya yöneldi çünkü bir önce yıl Henri Becquerel uranyum tarafından yayılan ışınların metalden geçebileceğini keşfetmişti. Keşfettikleri ilk element  Marie tarafından isimlendirilen polonyum oldu. Keşfedilen ikinci elemen ise radyum oldu ve adı da Latince ışın anlamına gelen kelimeden geldi. Birlikte buldukları keşif olan "radyoaktivite" ise onlara büyük ün kazandırdı. Tanım olarak radyoaktivite, uranyum, toryum, polonyum ve radyum gibi radyoaktif elementler tarafından oluşur.

1. Dünya Savaşında ki yardımı 

Marie, 1914 yılında "PetitesCuries" adlı araçlardan oluşan bir konvoy oluşturdu. Bu konvoylarda portatif X-ray makinaları taşınıyordu. Marie nin yardımıyla doktorların kırık kemikleri, insanların vücudundaki şarapnel ve mermi parçacıklarını görünebiliyordu.

Kimyada Nobel Ödülü

1910'da Marie 12 yıl önce keşfettiği metalik element radyumun saf bir örneğini izole etti. 1911'de "elementler radyum ve polonyumun keşfi, radyumun izolasyonu ve bu olağanüstü elementin doğası ve bileşikleri üzerinde çalışılması" için Nobel Kimya Ödülü'nü aldı.

Yine Marie Curie kalıpları kırmıştı: hem fizik hem de kimya alanında Nobel Ödülü kazanan ilk ve tek kişi oldu.

ÇOCUKLARI

1897'de Marie ve Pierre Curie'nin ilk kızı,  Irène Joliot-Curie doğdu. Irène annesinin ayak izlerini takip etti ve 1935 yılında, yeni radyoaktif elementlerin sentezlenmesi alanında eşi Frédéric Joliot ile birlikte Kimyada Nobel Ödülü'nü kazandı.

İkinci kızları Ève Curie, in 1904 yılında doğdu. Bir aile geleneği olan bilim insanı olmayı değil yazar olmayı seçti. 1937 de annesinin ilk biyografisini yazdı.

MİRASI

Marie Curie, hayatında birçok atılım yaptı. Bilimde önde gelen bir figür, kadınlar için bir rol model oldu. Çok sayıda onur ödülleri aldı. Eğitim ve araştırma kurumları ve tıp merkezleri olan Curie Enstitülerini kurdu. Pierre ve Marie Curie Üniversitesi, daha sonra UPMC olarak adlandırılan üniversite onun ve eşinin adını taşımaktadır.

1995 yılında, Marie ve Pierre Curie'nin kalıntıları, Fransa'nın en büyük beyinlerinin son dinlenme yeri olan Paris'teki Panthéon'a taşındı. Curie, orada dinlenecek ilk ve ilk beş kadından biriydi. 2017'nin sonlarında Panthéon, öncü bilim insanının 150. doğum gününü onurlandırmak için bir sergiye ev sahipliği yaptı.

1937'de kızı Ève Curie, birkaç yıl sonra uzun metrajlı bir film haline gelen, ünlü annesine adanan birçok biyografi çalışmasının ilkini yazdı. Ève Curie bilim yerine yazarlığı kariyer olarak seçen ve ailenin Nobel Ödülü kazanmamış tek üyesiydi. Yazarın hikayesi, 2017'de büyük Polonyalı aktris Karolina Gruszka'nın baş rol oynadığı Bilginin Cesareti (The Courage of Knowledge) ile beyaz perdeye taşındı.

Mari Curie'nin Ölümü

Marie Curie 4 Temmuz 1934 tarihinde öldü. Ölüm sebebi ise nadir görülen  bir kan hastalığı olan aplastik anemi olmuştur. Laboratuvar önlüğünün cebinde radyum test tüpleri taşıdığı biliniyordu ve uzun yıllar radyoaktif materyallerle çalışarak sağlığına zarar verdiği ve bu hastalığa radyum üzerinde çalışırken maruz kaldığı radyasyon nedeniyle yakalndığı düşünüldü. Fakat 1995 yılında bir radyoloji uzmanı tarafından cesedi üzerinde testler yapıldı. Araştırmalar sonucunda radyasyon seviyesinin düşük olduğunu görüldü. Daha sonrasında ise ölüm sebebinin I. Dünya Savaşı zamanında X-ray üzerindeki çalışmasından kaynaklanmış olabileceğini düşündürdü.

 05-01-2020

Paylaş Facebook  Paylaş twitter  Paylaş google  Paylaş linkedin
Yayın: 05.01.2020 - Güncelleme: 05.01.2020 18:30 - Görüntülenme: 1621
  Beğen | 1  kişi beğendi